نقش زوار ایرانی در روابط ایران و عراق در دوره پهلوی از 1347-1320

این پژوهش جهت روشن ساختن برخی از وجوه تاریخ روابط ایران و عراق در بخشی از دوران حکومت پهلوی است. البته اهمیت موضوع در پرداختن به نقش گروهی از مردم ایران در چرخه ی مناسبات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است. عوامل مختلفی در روابط دو دولت موثر بوده، که یکی از آن ها عوامل انسانی است. از عوامل انسانی به عامل زوار می توان اشاره نمود. زوار ایرانی نه تنها در مناسبات زیارتی بلکه در روابط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بین ایران و عراق نقش تاریخی و تعیین کننده ای داشته اند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و پرداختن مسائل مختلف، پیرامون زوار و پیامدهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حضور زوار ایرانی در عراق بوده، که در متن این بررسی قرار گرفته است. از مهم ترین دستاوردهای این پژوهش پی بردن به اهمیت نقش زوار در روابط دو جانبه می-باشد. باید اشاره نمود که شکوفایی شهرهای مذهبی عراق وابسته به حضور زوار ایرانی بوده-است. بخشی از تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران و عراق متاثر از حضور زوار ایرانی است. زوار با انجام فعالیت های سیاسی و فرهنگی و اقتصادی خود توانسته اند روابط میان دو دولت را خصمانه یا دوستانه نمایند. ایجاد شبکه های اقتصادی، آموزشی، دینی و مهاجرت های گسترده از پیامد های حضور زوار ایرانی در شهرهای مذهبی عراق به شمار می رود. فرهنگ مشترک دو کشور توانسته است، گاه در از میان بردن اختلافات فرهنگی موثر باشد، و زوار به عنوان سفیران فرهنگی توانسته اند به درستی این وظیفه را به انجام برسانند.